Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy jest publiczną uczelnią (uniwersytet pełnoprofilowy) w Bydgoszczy, której geneza sięga 1969 r. Jej struktura organizacyjna oraz nazwa była zmieniana trzykrotnie:
- lata 1969–1974: Wyższa Szkoła Nauczycielska z trzema wydziałami – Humanistycznym, Matematyczno-Przyrodniczym i Pedagogicznym;
- lata 1974–2000: Wyższa Szkoła Pedagogiczna realizująca kształcenie pedagogiczne, a od końca lat 80. XX w. – oferująca także kierunki uniwersyteckie;
- lata 2000–2005: Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego;
- od 2005 r.: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy – powstał 13 maja 2005.
Pierwszym rektorem został prof. dr hab. Adam Marcinkowski.
Uniwersytet posiada siedem wydziałów. Jest największą uczelnią w mieście i drugą w regionie kujawsko-pomorskim pod względem liczby profesorów, studentów i absolwentów, jak również liczby oferowanych kierunków studiów i form kształcenia. Proces dydaktyczny realizowany jest na studiach licencjackich i inżynierskich (I stopnia), magisterskich uzupełniających (II stopnia) oraz doktoranckich (III stopnia). Uniwersytet prowadzi również studia podyplomowe o kilkudziesięciu specjalnościach. Ofertę edukacyjną tworzy ok. 100 kierunków studiów i specjalności. W 2010 na UKW studiowało 14 tysięcy studentów, z czego ok. 33% stanowiły osoby spoza regionu kujawsko-pomorskiego. W tym roku na uczelni pracowało ok. 1100 osób, w tym 665 nauczycieli akademickich, 150 profesorów (w tym 60 tytularnych)[3].
W 2010 wydziały Uniwersytetu posiadały dziewięć uprawnień nadawania stopnia naukowego doktora (literaturoznawstwo, językoznawstwo, pedagogika, psychologia, historia, nauka o polityce, dyrygentura, biologia, mechanika) oraz dwa uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego (pedagogika, historia)[3].
Nasza Uczelnia bierze udział w wielu projektach badawczych oraz współpracuje z jednostkami polskimi i zagranicznymi (w 2010 41 umów z uczelniami z 18 krajów). UKW prowadzi od 1999 bydgoski Ogród Botaniczny (arboretum) oraz liczne inicjatywy ukierunkowane na lokalną społeczność, m.in. Bydgoski Festiwal Nauki, Uniwersytet Trzeciego Wieku, Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego, Szkołę NATO, Stowarzyszenie Etyki Słowa, Szlaki Pamięci oraz liczne konkursy i imprezy plenerowe[3]. Osada wioślarska UKW co roku uczestniczy w regatach Wielka Wioślarska o Puchar Brdy, gdzie rywalizuje z osadami uczelni europejskich, w tym Oxfordu i Cambridge. Od 2008 uczestniczy również w prestiżowych regatach w Henley-on-Thames na Tamizie.
W 2004 grupa ponad 100 posłów złożyła w Kancelarii Sejmu wniosek o przekształcenie Akademii Bydgoskiej w uniwersytet. 21 kwietnia 2005 Sejm RP przyjął ustawę o powołaniu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy[14]. 13 maja 2005 podpis pod ustawą złożył Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej[15].
W okresie 2005–10 uczelnia uzyskała kolejne cztery uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora. W 2009 powołano nowy Wydział Administracji i Nauk Społecznych. Listę kierunków studiów wzbogacono m.in. o: filozofię, socjologię, kulturoznawstwo, dziennikarstwo i komunikację społeczną. Wśród nauk przyrodniczych pojawiły się: biotechnologia, ochrona środowiska, turystyka i rekreacja, mechatronika i inne. Poza tym uczelnia nadal jest głównym ośrodkiem kształcenia kadr pedagogicznych i psychologicznych w regionie kujawsko-pomorskim. Po 2005 podjęto remonty zabytkowych budynków w gestii uczelni (Copernicanum, budynki Instytutów Rolniczych, główny kampus przy ul. Chodkiewicza) oraz domów studenta[16].
Od 2009 UKW realizowała dwa europejskie projekty inwestycyjne poszerzające bazę materialną uczelni: budowę gmachu Biblioteki Głównej przy ul. Michała Kleofasa Ogińskiego, ukończoną w październiku 2013 (dofinansowanie z UE 42 mln zł) oraz oddane do użytku w lutym 2013 Uczelniane Centrum Edukacji Kultury Fizycznej i Sportu przy kompleksie „Polonii” (dofinansowanie z UE 21 mln zł)[17]. Ze środków UE zrealizowano również rozbudowę Laboratorium Mikotoksyn.
Władze w kadencji 2016–2020
- Rektor: prof. dr hab. Jacek Woźny
- Prorektor ds. Nauki: prof. dr hab. Jarosław Burczyk
- Prorektor ds. Studenckich i Jakości Kształcenia: dr hab. Benedykt Odya, prof. nadzw.
- Prorektor ds. Rozwoju i Współpracy: dr hab. inż. Marek Macko, prof. nadzw.
- Prorektor ds. Finansów i Organizacji: dr hab. Zbigniew Bukowski, prof. nadzw.